Deel 6 Maskers (mascaras)

Wij zijn Menno en Martine en wonen sinds de zomer van 2019 in Casa de la Luna in Begur, één van de mooiste plekjes aan de Costa Brava in Catalonië, vinden wij. Ik ben kunstenares en deel in mijn blogs onze ervaringen over het emigreren en ons dagelijks leven in Spanje. Menno organiseert fiets- en wandeltochten. En onze ultieme droom is om mensen de Costa Brava écht te laten beleven!

We hadden een lange en drukke week met een gezellige groep kunstschilders achter de rug en zaten met een wijntje op ons terras. De week was zowel memorabel, inspirerend als enerverend geweest of zoals het Brabantse adagium luidde: ‘Het was KEI gezellig geweest!’ Voor deze groep mensen organiseerde ik inmiddels voor het zevende jaar een kunst en cultuurvakantie waarin het schilderen centraal stond. En ze hadden ook meteen weer een week voor het voorjaar van 2023 gereserveerd. Met onze schildergasten sloten we de avond voor hun vertrek af met een bbq in onze Mediterrane tuin en met een mooi gedicht van een van de deelneemsters. Tot volgend jaar amigos!

Ik was door de cultuurafdeling van de gemeente Begur gevraagd om een workshop “Mascaras del mundo” te verzorgen. Een grote eer, maar ik wist eigenlijk niet precies wat het inhield? Ik was al wel bekend met de maskers van Día de los Muertos uit Mexico. Dit was een Mexicaanse feestdag waarbij de overleden familieleden werden geëerd en waarbij ze geholpen werden hun weg te vinden in het hiernamaals. Dat klonk niet erg feestelijk, maar dat was het dus juist wel. Familieleden kwamen tijdens Dia de los Muertos op bezoek en vierden het leven met vrolijke maskers. Dus niet op een verdrietige manier, maar juist met veel gezelligheid. Maar er waren ook Venetiaanse en Afrikaanse maskers. Ik ontdekte dat de traditie van de maskers heel ver terug ging in de tijd. In de zuidelijke heuvels van Hebron vonden ze ooit een oud stenen masker van 9.000 jaar oud. Voor het maken van de maskers werden verschillende materialen gebruikt; hout, stro, schors, bast, bladeren, stof, huid of schedels. Later werden de maskers onder andere gemaakt van papier-maché, latex, plastic en andere materialen. Het masker was bedoeld om gelaatstrekken te verbergen, hoewel er in sommige culturen juist ook een gezichtsuitdrukking mee werd uitgebeeld.

Ik liet me inspireren door de kleurrijke Mexicaanse maskers en maakte er een aantal die konden dienen als voorbeeld tijdens de workshop. De workshop was bedoeld voor alle inwoners van Begur, zowel jong als oud. Omdat het de eerste keer was dat deze workshop als onderdeel van Begur Cultura georganiseerd werd, was het niet duidelijk hoeveel deelnemers er zouden komen. Daarom vroeg ik twee bevriende kunstenaars om mij die dag te helpen. De ene kunstenaar kwam uit Nederland en de ander uit Catalonië. De workshop werd gegeven op een schitterende locatie: het oude casino in het mooie oude centrum van Begur met een prachtig balkon dat uitkeek op de smalle middeleeuwse straatjes. Het was bloedheet die dag. Gelukkig stond de airco al aan toen we binnenkwamen en konden we onze verzamelde materialen uitstallen. Om kostbare tijd tijdens de workshop te besparen had ik alvast kartonnen mallen gemaakt en van gesso (primer) voorzien als basis voor de maskers. De kunstenaar uit Weert kwam uit de retail en had allerlei sieraden, veertjes, kralen en bijouterieën meegebracht om de maskers mee te versieren. De kunstenaar uit Llancá had natuurlijke pigmenten meegebracht en wilde dat de deelnemers zelf hun kalkverf leerden maken om daarmee de maskers te beschilderen. Goed idee, maar hier ging het dus mis..

Je moet weten dat de spreektaal in Begur Catalaans is. En ik kon me prima redden in het Spaans, maar de Catalaanse taal was voor mij helaas niet te volgen. Nadat ik iedereen in het Spaans welkom had geheten, nam de Catalaanse kunstenaar het woord en begon zijn uitleg over de pigmenten en de verf in het Catalaans. De deelnemers luisterden geïnteresseerd naar zijn verhaal. Ik had geen idee waar zijn verhaal over ging, maar na een dik kwartier begon ik toch een beetje zenuwachtig te worden. Er moest tenslotte nog flink gewerkt worden en de tijd drong. Na nog eens tien minuten greep ik in. We hadden nog maar krap anderhalf uur. In mijn beste Spaans gaf ik aan dat we nu écht aan de maskers moesten beginnen. En kennelijk wisten de deelnemers na dit lange inleidend betoog nog steeds niet hoe ze nu hun masker moesten gaan maken. Snel gooiden we alle materialen op tafel en begonnen we de mensen te helpen met ideeën. Ondanks de bloedhitte werd er keihard gewerkt en ging iedereen uiteindelijk met een mooi masker en met veel informatie over natuurlijke pigmenten en verf naar huis.

Wij besloten vóór dat we alles gingen opruimen eerst samen iets te gaan eten en drinken bij het tapas barretje op het dorpsplein van Begur. De beheerder van het Casino sloot intussen af en zei dat we, zodra we klaar waren en wilden gaan opruimen, de lokale politie konden vragen het Casino weer te openen. Ze zou de sleutel daar afgeven. Wat mooi dat de politie hier in ons dorp gewoon tijd voor heeft!

Nadat we wat gegeten en gedronken hadden, namen we afscheid van onze Catalaanse vriend die naar zijn galerie in Llanca moest. En ik liep de hoek om naar het politiebureau. Ik vroeg de agent achter het plexiglas ruitje om de deur van het casino te komen openen. Nu is het belangrijk om te weten dat auto’s niet waren toegestaan in het oude centrum van Begur. Maar voor laden en lossen was er een uitzondering. Ik vond het erg ‘cool’, om legaal door de smalle straatjes te mogen rijden met al mijn schildermaterialen. En kennelijk vond de lokale politie dat ook. Want ondanks dat het politiebureau drie minuten lopen was, kwam er even later een auto van de ‘Policia Local de Begur’ bij het casino voorgereden en stapten er twee jonge agenten uit met de sleutel. Ze openden de imposante houten deur van het casino en keken vervolgens geduldig toe hoe wij onze spullen naar buiten sleepten en tegen de oude stenen muur van het casino plaatsten. Ze hadden duidelijk geen haast om terug te keren naar hun warme bureau. Vervolgens sloten de agenten de deur weer af en reed Menno onze auto voor. We laadden alles weer in en reden door de smalle straatjes tevreden naar huis.

Hier genoot ik van. Dit was wat ik het liefste deed, in alle vrijheid bezig zijn met kunst en cultuur. Ook al moest ik met grote regelmaat met al mijn schildermaterialen slepen. Dit ben ik. “Dus mensen, maskers af en leef je leven!”